Tôi Tự Hào Là Người Việt Nam

“Bạn có tự hào là người Việt Nam không?” là câu hỏi tựa đề bài của “giáo sư xoay” Đinh Tiến Dũng trong cuốn sách này. Ba mươi ba bài viết của những người Việt trong và ngoài nước, nam và nữ, đủ lứa tuổi và ngành nghề đã trả lời “Có” theo những cách nhìn khác nhau. Cái nhìn xuyên thời gian: nhà sử học Dương Trung Quốc nhắc để chúng ta nhớ “cái bất biến thì phải giữ, lòng tự trọng dân tộc, sự đoàn kết nhất trí”, còn vị tướng Nguyễn Huy Hiệu tâm niệm câu bất hủ của Nguyễn Trãi: “lấy nhân nghĩa thắng hung tàn, lấy chí nhân thay cường bạo”. Cái nhìn tổng thể và thấu đáo: nhà phân tích Nguyễn Sĩ Dũng khẳng định “bản sắc là hành trang”; doanh nhân Phạm Phú Ngọc Trai cho chúng ta một cảm nhận con người Việt Nam trong con mắt người nước ngoài tạo nên ”sức mạnh mềm” của Việt Nam; còn nhà kỹ trị Nguyễn Hữu Thái Hòa thì trăn trở về định vị và thương hiệu Việt Nam trong thế kỷ 21 nhưng đặt “niềm tin chiến lược vào các giá trị và các cơ hội lớn của Việt Nam”. Cái nhìn xuyên biên giới ra cộng đồng người Việt ở nước ngoài của doanh nhân Việt kiều Alan Phan, đặt niềm tin vào khả năng vượt khó và ý chí vươn lên mãnh liệt của con người Việt Nam tha phương. Cái nhìn vào một con người Việt Nam cụ thể, tiêu biểu: đó là bức tranh phác họa chân dung chính khách “Võ Văn Kiệt – Một người của nhiều người” của nhà báo Nguyễn Thế Thanh; và đặc biệt, đó là cái nhìn của tác giả – dịch giả nhỏ tuổi Đỗ Nhật Nam tràn ngập cảm xúc trước “những nụ cười trong thiên nhiên gian khó (của miền núi cao) làm ấm lòng người” của các em bé Việt Nam. Đó là những cách nhìn đa dạng soi sáng những phẩm chất khác nhau của người Việt có thể được tranh cãi ít nhiều về tính chất tiêu biểu, đặc trưng như lòng nhân ái, sự hiếu học, sự cần cù, sự cởi mở hồn nhiên,... Tuy nhiên, trong bối cảnh Biển Đông dậy sóng hiện lên sợi chỉ đỏ xuyên suốt phần lớn các bài viết, đó là sự tái khẳng định không tranh cãi về ý chí độc lập tự chủ, quyết tâm thoát khỏi lệ thuộc của dân tộc Việt Nam trong và ngoài nước.